Energia życiowa w Tradycyjnej Chińskiej Medycynie (TCM), czyli Qi
Cóż to jest Energia Życiowa w ujęciu TCM, czyli Qi
Energia życiowa posiada następujące cechy charakterystyczne:
- jest obecna we wszystkich żywych istotach i pierwiastkach chemicznych
- sprawia, że organizm żyje
- utrzymuje materię w całości i harmonii
- reaguje na zmiany wewnętrzne i zewnętrzne, dążąc do utrzymania wewnętrznej homeostazy oraz homeostazy z otoczeniem zewnętrznym
- koordynuje żywy organizm na poziomie psychosomatycznym
- zamienia materię w energię i energię w materię
- działa porządkująco (zdrowie) lub chaotycznie (choroba)
- jest inteligentna, tzn. w inteligentny sposób reaguje na zmiany, mając na celu przywrócenie i utrzymanie dynamicznego stanu
równowagi pomiędzy układem nerwowym, układ hormonalnym i układem immunologicznym, aby przystosować organizm (umysł i ciało) do nieustannych
zmian zachodzących w środowisku wewnętrznym i zewnętrznym.
W TCM istnieją opisy stanu fizycznego człowieka przy niedoborach:
Niedobór Qi
- Objawy niedoboru Qi (zazwyczaj równoznaczne z niedoborem Qi śledziony):
- - zmęczenie, zazwyczaj po jedzeniu
- - słaba koncentracja
- - zimne ręce i stopy
- - silne zachcianki na słodycze
- - wzdęcia, miękkie wypróżnienia
- Co jeść? Co pomaga?
- - imbir, cynamon, kardamon i inne rozgrzewające przyprawy
- - produkty o neutralnej naturze termicznej
- - produkty o ciepłej i lekko gorącej naturze termicznej
- - kasza jaglana
- - ryż pełnoziarnisty
- - kasza kukurydziana
- - gotowane płatki owsiane
- - zawsze ciepłe śniadanie, najlepiej w formie zupy
- - koniecznie zastąp kawę naturalną kawą zbożową
- - jedz powoli i dokładnie przeżuwaj
- - ćwicz regularnie
- - wysypiaj się
- Czego nie wolno jeść
- - surowego, kwaśnego i zimnego
- - produktów mlecznych
- - owoców południowych
- - surowych owoców i warzyw
- - nadmiaru chleba (zjadaj maksymalnie do 2 kromek dzienne chleba dobrej jakości - najlepiej pełnożytniego)
- - mrożonek
- - pożywienia z kuchenek mikrofalowych
- - lodu w napojach
- - jedzenia z nudów
- - zimnych napojów, szczególnie w trakcie posiłku
Niedobory QI w poszczególnych organach
I. Niedobór QI nerek
- Objawy niedoboru Qi nerek:
- - ból dolnej części pleców
- - słabe kolana
- - blady język
- - słaby puls
- - oznaki wtórnego zimna
- - problemy związane z funkcjonowaniem dróg moczowych tj. np. częstomocz i nietrzymanie moczu
- - samowolny wypływ nasienia
- Zalecenia dla niedoboru Qi nerek:
- - pietruszka
- - ziarna pszenicy
- - słodki ryż
- - owoc dzikiej róży
- - muszle ostryg i małży
- - liście malin i jeżyn
II. Niedobór QI płuc
- Objawy niedoboru Qi płuc:
- - osłabienie, zmęczenie
- - cichy głos i małomówność
- - kaszel
- - spłycony oddech
- - spontaniczne płoty w trakcie ćwiczeń fizycznych
- - obniżenie odporności na przeziębienia i grypy
- Zalecenia dla niedoboru Qi płuc:
- - ryż oraz słodki ryż
- - owies
- - marchew
- - natka gorczycy
- - ziemniaki oraz słodkie ziemniaki
- - świeży imbir
- - melasa
- - syrop ryżowy
- - słód jęczmienny
- - śledzie
- - lukrecja
III. Niedobór QI śledziony-trzustki
- Objawy niedoboru Qi śledziony-trzustki:
- - luźne stolce, biegunki
- - ogólne osłabienie, zmęczenie
- - blady język z cienkim białym nalotem
- - słaby puls
- - nadwrażliwość pokarmowa
- - anemia
- - wrzody
- - ból w górnej części brzucha
- - wypadanie narządów (konsekwencja)
- - słabe nogi i ręce (konsekwencja)
- Zalecenia dla niedoboru Qi śledziony-trzustki:
- - jedzenie tylko produktów neutralnych lub lekko ogrzewających
- - ryż, owies, orkisz, słodki ryż
- - pożywienie dobrze rozdrobnione i wymieszane ze śliną
- - małe posiłki za to często jadane
- - wszystkie produkty powinny być gotowane
IV. Zastój QI wątroby
- Objawy zastoju Qi wątroby:
- - zaburzenia systemu nerwowego
- - alergie
- - guzy, obrzmienia, powiększenie węzłów chłonnych
- - napięcie brzucha, klatki piersiowej i piersi
- - niestrawność
- - zaburzenia miesiączkowania
- - stres, napięcie karku i pleców
- - zmęczenie
- - sztywne, nieelastyczne ciało
- - problemy z paznokciami i z wypadaniem włosów
- - bóle mięśni
- - problemy ze ścięgnami
- - objawy emocjonalne: tłumienie emocji, gniew, frustracja, niecierpliwość, drażliwość
- - depresja, zmienność nastrojów, impulsywność, trudności w podejmowaniu decyzji, umysłowa sztywność i negacja wszystkiego
- Zalecenia dla zastoju Qi wątroby:
- - jedz mniej
- - ogranicz a najlepiej odstaw: tłuszcze (te złej jakości pochodzące głownie z mięsa)
- - nadmierną ilość orzechów i nasion, lekarstwa, używki oraz rafinowane produkty
- - pokarmy pobudzające wątrobę do wyjścia z zastoju
- - pokarmy harmonizujące wątrobę
- - ocet (UWAGA: ocet jest ogrzewający może pogorszyć stan osób z nadmiarem gorąca, w takich przypadkach najlepiej zastąpić go sokiem z cytryny)
V. Niedobór QI serca
- Objawy niedoboru Qi serca:
- - palpitacje i bóle w klatce piersiowej
- - słaby i nieregularny puls
- - blady język i ospałość
- - zesztywnienie i zgrubienie naczyń wieńcowych serca
- - zaburzenia układu nerwowego
- - osłabienie organizmu
- - depresja
- Z reguły niedobór Yang serca powiązany jest z niedoborem Qi nerek, Qi serca pochodzi ze śledziony-trzustki, dlatego osłabienie śledziony-trzustki powoduje osłabienie Qi serca.
- Zalecenia dla niedoboru Qi serca:
- zastosować się do wszystkich wymienionych wyżej zaleceń dotyczących niedoboru Qi śledziony-trzustki
- zastosować się do wszystkich wymienionych wyżej zaleceń dotyczących niedoboru Qi płuc
- zastosować się do wszystkich wymienionych wyżej zaleceń dotyczących zastoju Qi wątroby